Selected Poems from Telugu SrimadBhagavatham of Potana

Selected Poems from Telugu SrimadBhagavatham of Potana

Notation for meters of poems - ఆ – ఆటవెలది (A – Ataveladi), ఉ – ఉత్పలమాల (u – utpalamAla), క – కందం (ka – kaMdaM), చ – చంపకమాల (ca – campakamAla), మ – మత్తేభము (ma – mattEbhamu), సీ – సీసం (sI – sIsaM), శా – శార్దూలము (shA – shArdUlamu), తే – తేటగీతి (tE – tETagIti)  
Translated and compiled by Sri ARK Sastry,Palmdale CA

---

---

ప్రార్ధన (prArdhana), prayer

శా.    శ్రీకైవల్యపదంబు జేరుటకునై చింతించెదన్ లోకర

క్షాకారంభకు భక్తపాలనకళాసంరంభకున్ దానవో

ద్రేకస్తంభకు కేళిలోల విలసద్దృగ్జాలసంభూతనా

నాకంజాతభవాండకుంభకు మహానందాంగనాడింభకున్.   (1)

shrIkaivalyapadaMbu jEruTakunai ciMtiMcedan lOkara

kShAkAraMbhaku bhaktapAlanakaLAsaMraMbhakun dAnavO

drEkastaMbhaku kELilOla vilasaddRugjAlasaMbhUtanA

nAkaMjAtabhavAMDakuMbhaku mahAnaMdAMganADiMbhakun.

To reach Vaikuntha (abode of Lakshmi and Vishnu), I pray to the Lord who is the cause and protector of this world, who is ever ready to save his devotees, who stops all the nefarious activities of demons, who as part of his play created the entire cosmic egg (brahmAnDa) through his breath, who provided great happiness to a woman (Yasoda) as a child (Krishna).

ఉ .    క్షోణితలంబు నెన్నుదురు సోకగ మ్రొక్కి నుతింతు సైకత

శ్రోణికి చంచరీక చయసుందరవేణికి రక్షితామర

శ్రేణికి తోయజాతభవచిత్తవశీకరణైక వాణికిన్

వాణికినక్షదామశుకవారిజపుస్తకరమ్యపాణికిన్.   (2)

kShONitalaMbu nennuduru sOkaga mrokki nutiMtu saikata

shrONiki caMcarIka cayasuMdaravENiki rakShitAmara

shrENiki tOyajAtabhavacittavashIkaraNaika vANikin

vANikinakShadAmashukavArijapustakaramyapANikin.

I bow with my forehead touching the earth and praise Goddess VANi (Saraswathi), who has a waist like a fine white sand (as in a beach), whose beautiful braided hair looks like a large gathering of bees, who protects the gods of heaven, who alone  conquered the heart of the lotus-seated Brahma, and who holds in her beautiful hands a string of beads (japamAla), a parrot, a lotus, and a book.

ఉ .    ఆదరమొప్ప మ్రొక్కిడుదు నద్రిసుతాహృదయానురాగసం

పాదికి దోషభేదికి ప్రపన్నవినోదికి విఘ్నవల్లికా

చ్ఛేదికి మంజువాదికి నశేషజగజ్జననందవేదికిన్

మోదకఖాదికిన్ సమదమూషికసాదికి సుప్రసాదికిన్.   (3)

Adaramoppa mrokkiDudu nadrisutAhRudayAnurAgasaM

pAdiki dOShabhEdiki prapannavinOdiki vighnavallikA

cChEdiki maMjuvAdiki nashEShajagajjananaMdavEdikin

mOdakakhAdikin samadamUShikasAdiki suprasAdikin.

I bow with reverence to Lord Ganesha, who acquired the love of the daughter of the mountains (Parvathi, daughter of Himavantha), who is remover of evils, provides comfort to those who are devoted to Him, remover of all impediments, soft-spoken, provides bliss to the countless people of the world, likes sweet dishes, rides on an excited mouse, and gives good blessings and benefits.

ఉ .    వాలిన భక్తి మ్రొక్కెద నవారితతాండవకేలికిన్ దయా

శాలికి శూలికిన్ శిఖరిజాముఖపద్మమయూఖమాలికిన్

బాలశశాంకమౌళికి కపాలికి మన్మధగర్వపర్వతో

న్మూలికి నారదాదిమునిముఖ్యమనస్సరసీరుహాలికిన్.   (4)

vAlina Bakti mrokkeda navAritatAMDavakElikin dayA

shAliki shUlikin shikharijAmukhapadmamayUkhamAlikin

bAlashashAMkamauLiki kapAliki manmadhagarvaparvatO

nmUliki nAradAdimunimukhyamanassarasIruhAlikin.

I bow with great devotion to Lord Shiva, who is unstoppable in his cosmic dance, merciful, armed with a spear, has radiant matted hair and lotus-like face, wears early phase moon on his head, holds a clean skull bowl, who is destroyer of of Manmadha’s (Vishnu’s son) arrogance and pride, and who lives in the lotus-like minds of great sages like Narada.

ఉ .    అమ్మల గన్న యమ్మ ముగురమ్మలమూలపుటమ్మ చాల పె

ద్దమ్మ సురారులమ్మ కడుపారడి పుచ్చినయమ్మ తన్నులో

నమ్మినవేల్పుటమ్మలమనమ్ముల నుండెడియమ్మ దుర్గ మా

యమ్మ కృపాబ్ధి ఇచ్చుత మహత్వపటుత్వకవిత్వసంపదన్.  (5)

ammala ganna yamma mugurammala mUlapuTamma cAla pe

ddamma surArulamma kaDupAraDi puccinayamma tannulO

namminavElpuTammalamanammula nuMDeDiyamma durga mA

yamma kRupAbdhi iccuta mahatvapaTutvakavitvasaMpadan.

I pray that the Mother of all mothers, the Mother of all the three mothers (three goddesses, Lakshmi, Parvathi, and Saraswathi), great Mother, who gave pain to the mother of enemies of devas (by killing demons), Mother who resides in the minds of all gods who believe in Her, Durga, our Mother, give me kindly great and strong poetic wealth.

ప్రహ్లాదోపాఖ్యానము, PrahlAdOpAkhyAnamu (Story of PrahlAda)

సప్తమస్కంధము, saptamaskaMdhamu (7th Branch)

క.    గుణనిధియగు ప్రహ్లాదుని

గుణములనేకములు గలవు గురుకాలమునన్

గణుతింపనశక్యంబులు

ఫణిపతికి బృహస్పతికిని భాషాపతికిన్.  (6)

guNanidhiyagu prahlAduni

guNamulanEkamulu galavu gurukAlamunan

gaNutiMpanashakyaMbulu

phaNipatiki bRuhaspatikini bhAShApatikin

Prahlada was a treasure of great qualities, his good qualities are many and are in his best parts of horoscope. Those qualities cannot be enumerated even by Lord Shiva, Bruhaspati, or GanEsha.

శా.    పానీయంబులు ద్రావుచున్ గుడుచుచున్ భాషించుచున్ హాసలీ

లానిద్రాదులుసేయుచుం దిరుగుచున్ లక్షించుచున్ సంతత

శ్రీనారాయణ పాదపద్మయుగళీచింతామృతాస్వాదసం

ధానుండై మరచెన్ సురారిసుతుడేతద్విశ్వమున్ భూవరా.  (7)

pAnIyaMbulu drAvucun guDucucun bhAShiMcucun hAsalI

lAnidrAdulusEyucuM dirugucun lakShiMcucun saMtata

shrInArAyaNa pAdapadmayugaLIciMtAmRutAsvAdasaM

dhAnuMDai maracen surArisutuDEtadvishvamun bhUvarA

O King (Shuka addressing King ParIkshit)! PrahlAda, even though like other children was engaged in drinking, eating, speaking, joking, playing, sleeping, moving around, discussing, etc., at the same time always being engaged in enjoying the nectar (pleasure) of thinking of NarAyana’s feet, the son of the demon king forgot about this world.

క.    అనుదిన సంతోషణములు

జనితశ్రమతాపదుఃఖ సంశోషణముల్

తనయుల సంభాషణములు

జనకులకుం గర్ణయుగళ సద్భూషణముల్.  (8)

anudina saMtOShaNamulu

janitashramatApaduHkha saMshOShaNamul

tanayula saMbhAShaNamulu

janakulakuM garNayugaLa sadbhUShaNamul

For fathers, their son’s words give happiness every day, remove their stress from daily work, and are like ornaments for their ears! (that is how Hiranyakashipu was thinking before speaking to his son PrahlAda when he came back from teachers).

సీ.     మందారమకరంద మాధుర్యమున ద్రేలు

మధుపంబు వోవునే మదనములకు

నిర్మలమందాకినీ వీచికల దూగు

రాయంచ సనునె తరంగిణులకు

లలితరసాలపల్లవఖాదియై చొక్కు

కోయిల సేరునే కుటజములకు

పూర్ణెందుచంద్రికాస్ఫురితచకోరక

మరుగునే సాంద్రనీహారములకు

అంబుజోదర దివ్యపాదారవింద

తే.    చింతనామృతపాన విశేషమత్త

చిత్తమేరీతినితరంబు జేర నేర్చు

వినుత గుణశీల మాటలు వేయు నేల.  (9)

maMdAramakaraMda mAdhuryamuna drElu

madhupaMbu vOvunE madanamulaku

nirmalamaMdAkinI vIcikala dUgu

rAyaMca sanune taraMgiNulaku

lalitarasAlapallavakhAdiyai cokku

kOyila sErunE kuTajamulaku

pUrNeMducaMdrikAsphuritacakOraka

marugunE sAMdranIhAramulaku

aMbujOdara divyapAdAraviMda

ciMtanAmRutapAna vishEShamatta

cittamErItinitaraMbu jEra nErcu

vinuta guNashIla mATalu vEyu nEla

(When Hiranyakashipu asks PrahlAda what he learnt from his teachers, while replying that devotion to Vishnu is what he learnt, Prahlada defends that devotion in this poem). Can a bee that is used to take sweet nectar from crown flower go to other plants? Can a swan that enjoys the lilting winds at the pure river MaMdakini (in HimAlayAs) go to other rivers? Can a cuckoo used to eating tender leaves go to coral reefs? Can a partridge used to the inspiration of full moon’s brightness go to foggy seashores? How can a mind that revels in drinking the nectar of thinking of the lotus-like feet of NarayaNa think of anything else? O Father, your qualities are praised all over the world, why say so many words other than devotion to VishNu?

క.    చదివించిరి నను గురువులు

చదివితి ధర్మార్థముఖరశాస్త్రంబులు నే

చదివినవి గలవు పెక్కులు

చదువులలో మర్మమెల్ల జదివితి తండ్రీ.  (10)

cadiviMciri nanu guruvulu

cadiviti dharmArthamukharashAstraMbulu nE

cadivinavi galavu pekkulu

caduvulalO marmamella jadiviti taMDrI

O father (PrahlAda tells Hiranyakashipu)! The teachers taught me very well, I read various texts on right conduct, I read a lot of things, and I studied the essence of all that is needed to be learnt.

శా.    అంధేందూదయముల్ మహాబధిర శంఖారావముల్ మూకస

ద్గ్రంధాఖ్యాపనముల్ నపుంసక వధూకాంక్షల్ కృతఘ్నావలీ

బంధుత్వంబులు భస్మహవ్యములు లుబ్ధద్రవ్యముల్ క్రోడస

ద్గంధంబుల్ హరిభక్తివర్జితుల రిక్తవ్యర్ధ సంసారముల్.  (11)

aMdhEMdUdayamul mahAbadhira shaMkhArAvamul mUkasa

dgraMdhAkhyApanamul napuMsaka vadhUkAMkShal kRutaghnAvalI

baMdhutvaMbulu bhasmahavyamulu lubdhadravyamul krODasa

dgaMdhaMbul haribhaktivarjitula riktavyardha saMsAramul

The meaningless life’s activities of those who do not have devotion to ViShNu are like sunrise for the blind, conch sounds for the deaf, teaching to recite great books to the dumb, desires of a eunuch, thankless relatives, offerings in ashes, riches of a miser, and wearing scents inside.

సీ.     కంజాక్షునకుగాని కాయంబు కాయమే

పవన కుంభిత చర్మ భస్త్రి గాక

వైకుంఠు బొగడని వక్త్రంబు వక్త్రమే

ఢమఢమ ధ్వనితోడి ఢక్క గాక

హరి పూజనము లేని హస్తంబు హస్తమే

తరుశాఖ నిర్మిత దర్వి గాక

కమలేశుజూడని కన్నులు కన్నులే

తనుకుడ్యజాల రంధ్రములు గాక

తే.    చక్రి చింత లేని జన్మంబు జన్మమే

తరళసలిల బుద్బుదంబు గాక

విష్ణుభక్తిలేని విబుధుండు విబుధుడే

పాదయుగము తోడి పశువు గాక.  (12)

kaMjAkShunakugAni kAyaMbu kAyamE

pavana kuMbhita carma bhastri gAka

vaikuMThu bogaDani vaktraMbu vaktramE

DhamaDhama dhvanitODi Dhakka gAka

hari pUjanamu lEni hastaMbu hastamE

tarushAkha nirmita darvi gAka

kamalEshujUDani kannulu kannulE

tanukuDyajAla raMdhramulu gAka

cakri ciMta lEni janmaMbu janmamE

taraLasalila budbudaMbu gAka

viShNubhaktilEni vibudhuMDu vibudhuDE

pAdayugamu tODi pashuvu gAka.

Is a body that is not dedicated to the lotus-eyed Vishnu a body? No, it is a leather bag filled with air. Is a throat that does not praise VaikunThavAsa (hari) a throat? No, it is a drum that makes dum-dum sounds. Is a hand that does not worship Hari a hand? No, it is a spatula made by a tree branch. Are the eyes that do not see the husband of Lakshmi (Hari) really eyes? No, they are holes in the walls of the body. Is a life without thinking about Cakri (Hari, who holds a spinning wheel on his fingers) a life? No, it is a bubble on the waves of water. Is a learned who does not have devotion to VishNu a learned person? No, he is an animal with two feet!

ఉ.    కాననివానినూతగొని కాననివాడు విశిష్టవస్తువుల్

కాననిభంగి కర్మములు గైకొని కొందరు కర్మబద్ధులై

కానరు విష్ణు కొందరట గందురకించిన వైష్ణవాంఘ్రి సం

స్థానరజోభిషిక్తులగు సంహృతకర్ములు దానవేశ్వరా.  (13)

kAnanivAninUtagoni kAnanivADu vishiShTavastuvul

kAnanibhaMgi karmamulu gaikoni koMdaru karmabaddhulai

kAnaru viShNu koMdaraTa gaMdurakiMcina vaiShNavAMghri saM

sthAnarajObhiShiktulagu saMhRutakarmulu dAnavEshvarA.

Just as a blind man following another blind man does not see anything significant, some people thinking that actions such as sacrifices are adequate and get tied to such actions do not see VishNu. Only those who believe in being on ViShnu’s side and go beyond action can see Him.

ఉ.    తన్ను నిశాచరుల్ వొడువ దైత్యకుమారుడు మాటిమాటి కో

పన్నగశాయి! యోదనుజభంజన! యోజగదీశ! యోమహా

పన్నశరణ్య! యోనిఖిలపావన! యంచు నుతించు గాని తా

కన్నుల నీరు దేడు భయకంపసమేతుడు గాడు భూవరా.  (14)

tannu nishAcarul voDuva daityakumAruDu mATimATi kO

pannagashAyi yOdanujabhaMjana yOjagadIsha yOmahA

pannasharaNya yOnikhilapAvana yaMcu nutiMcu gAni tA

kannula nIru dEDu bhayakaMpasamEtuDu gADu bhUvarA.

Even when the night-movers (demons) keep hurting him in several ways (on the orders of Hiranyakashipu who was angry that PrahlAda is devoted to Hari), PrahlAda, the son of rAkshasAs (demons), repeatedly keeps praying Hari by saying O Vishnu who lies on a serpent!, O destroyer of demons!, O Lord of the Universe!, O protector of those who seek refuge! O purifier of all!, etc., but neither sheds tears nor becomes afraid.

ఉ.    ముంచితి వార్ధులన్ గదల మొత్తితి శైలతటంబులందు ద్రొ

బ్బించితి శస్త్రరాజి బొడిపించితి మీద నిభేంద్రపంక్తి రొ

ప్పించితి ధిక్కరించితి శపించితి ఘోరదవాగ్నులందు ద్రో

యించితి పెక్కు పాట్ల నలయించితి చావడిదేమి చిత్రమో!  (15)

muMciti vArdhulan gadala mottiti shailataTaMbulaMdu dro

bbiMciti shastrarAji boDipiMciti mIda nibhEMdrapaMkti ro

ppiMciti dhikkariMciti shapiMciti ghOradavAgnulaMdu drO

yiMciti pekku pATla nalayiMciti cAvaDidEmi citramO!

(After trying several ways to kill Prahlada, Hiranyakashipu thinks within himself) – I tried to drown him (PrahlAda) in seas, hit him with maces, threw him down from hilltops, cut him down with swords, stamped him down by a row of elephants, threatened, cursed, threw him in scary fires, and in so many ways tried to kill him. What a wonder that he does not die!

క.    బలయుతులకు దుర్బలులకు

బలమెవ్వడు నీకు నాకు బ్రహ్మాదులకున్

బలమెవ్వడు ప్రాణులకును

బలమెవ్వ డట్టి విభుడు బలమసురేంద్రా.  (16)

balayutulaku durbalulaku

balamevvaDu nIku nAku brahmAdulakun

balamevvaDu prANulakunu

balamevva DaTTi vibhuDu balamasurEMdrA

When Hiranyakashipu asks wherefrom he gets his support, Prahlada replied – O King of Rakshasas! For the strong as well as the weak, for you, me, and Brahma and other gods, for all the living beings, whoever is the support He is my support also.

మ.    కలడంబోధి గలండు గాలి గలడాకాశంబునం గుంభినిం

గల డగ్నిన్ దిశలం బగళ్లనిశలన్ ఖద్యోతచంద్రాత్మలం

గల డోంకారమునం ద్రిమూర్తుల ద్రిలింగవ్యక్తులం దంతటం

గల డీశుండు గలండు తండ్రి వెదకంగా నేల యీయాయెడన్.  (17)

kalaDaMbOdhi galaMDu gAli galaDAkAshaMbunaM guMbhiniM

gala Dagnin dishalaM bagaLlanishalan khadyOtacaMdrAtmalaM

gala DOMkAramunaM drimUrtula driliMgavyaktulaM daMtaTaM

gala DIshuMDu galaMDu taMDri vedakaMgA nEla yIyAyeDan

When Hiranyakashipu asks where is Hari, PrahlAda replied – O father! Hari is in the oceans, in the air, in the sky, in the earth, in fire, in all directions, in daytime and night time, in those who light up the sky such as moon, in OMkAra, in the three deities (Brahma, ViShnu, Shiva), in all three genders, in everywhere; why look here and there?

క.    ఇందు గల డందు లేడని

సందేహము వలదు చక్రి సర్వోపగతుం

డెందెందు వెదకి చూచిన

అందందే కలడు దానవాగ్రణి వింటే.  (18)

iMdu gala DaMdu lEDani

saMdEhamu valadu cakri sarvOpagatuM

DeMdeMdu vedaki cUcina

aMdaMdE kalaDu dAnavAgraNi viMTE.

O king of RakShasa! There is no need for a doubt whether He is here or there. Cakri (Hari) is everywhere, wherever you see you can find Him there.

క.    డింభక సర్వస్థలముల

అంభోరుహనేత్రుడుండు ననుచు మిగుల సం

రంభంబున బలికెద వీ

స్తంభంబున జూప గలవె చక్రిన్ గిక్రిన్. (19)

DiMbhaka sarvasthalamula

aMbhOruhanEtruDuMDu nanucu migula saM

raMbhaMbuna balikeda vI

staMbhaMbuna jUpa galave cakrin gikrin

O kid! You have been saying with great conviction that the lotue-eyed Hari is everywhere. Can you show Cakri (Hari) in this pillar? (Notice the use of the word gikrin, which is simply a derogatory expression twisting the word Chakrin, indicating the contempt Hiranyakashipu has for Vishnu).

క..     నరమూర్తి గాదు కేవల

హరిమూర్తియు గాదు మానవాకారము కే

సరి యాకారము నున్నది

హరిమాయారచిత మగు యదార్థము చూడన్.  (20)

naramUrti gAdu kEvala

harimUrtiyu gAdu mAnavAkAramu kE

sari yAkAramu nunnadi

harimAyAracita magu yadArthamu cUDan.

Breaking the pillar, came from it Lord Narasimha, who is neither human, nor a lion, but a combined lion-human shape with a lion’s face, as ViShNu’s incarnation displaying Hari’s mysterious ways.

Lord Narasimha then grabs Hiranyakashipu and kills him without violating the boon he got from Brahma, in a body that is neither human nor animal, in his lap which is neither ground nor sky, with his nails that are neither living nor lifeless, at the entrance which is neither inside nor outside, and at dusk which is neither day nor night.